Kopenhagen Universitetinin danimarkalı alimləri Şimali Avropa əhalisinin təxminən 5 min il əvvəl geniş miqyasda məhv olmasının səbəbini müəyyən ediblər.
Publika.az xəbər verir ki, tədqiqat “Science” elmi jurnalında dərc olunub.
Mütəxəssislərin fikrincə, daş dövrünə aid kənd təsərrüfatı icmaları vəba epidemiyasının qurbanı olub.
Neolit çöküşü kimi tanınan fəlakətin mənşəyi uzun müddətdir elmi ictimaiyyətdə müzakirə mövzusudur.
Yeni araşdırmada komanda bütün Skandinaviyada tapılan insan dişlərinin və sümüklərinin DNT-sini təhlil edib. Tədqiqatçılar 108 nəfərin qalıqlarını təhlil ediblər. Onların 17%-i ölüm zamanı vəbaya xəstəliyinə yoluxmuş olublar.
Alimlər təxminən 120 il ərzində altı nəsil üzrə 38 nəfərdən ibarət ailə ağacı tərtib ediblər. Genomik məlumatlar bu icmanın erkən vəbanın üç ayrı dalğasını yaşadığını göstərib.
Mütəxəssislər müəyyən ediblər ki, vəba bakteriyasının son ştammı əvvəlkilərdən daha yoluxucu olub və insandan insana keçib.
Eyni patogenin sonrakı forması eramızın 6-cı əsrində Justinian vəbasına və 14-cü əsrdə Avropa, Şimali Afrika və Yaxın Şərqi viran edən və on milyonlarla insanın ölümünə səbəb olan Qara vəbaya səbəb olub.
Neolit dövrünün tənəzzülü zamanı dövriyyədə olan şramlar daha erkən versiyalar olduğundan, vəba minilliklər sonra epidemiyalarda müşahidə olunanlardan fərqli simptomlara səbəb ola bilər.
Hüseyn İbadlı