Alimlər Cənub yarımkürəsində tapılan ən qədim dəniz sürünəninin 246 milyon illik fosilini kəşf edərək, dəniz məməlilərinin erkən təkamülünü araşdırıblar.

Publika.az xəbər verir ki, paleontoloji tarixdə “Böyük ölüm” kimi tanınan ən böyük kütləvi yox olma hadisəsi 252 milyon il əvvəl baş verərək, quruda və dənizdəki növlərin təxminən 95 faizini məhv edib. Bunun ardınca sağ qalanlardan təkamül yolu ilə yeni canlılar, o cümlədən qurudakı həyatdan dəniz həyatına keçən sürünənlər meydana çıxıb.

Sauropterygian, 251-66 milyon il əvvəl Mezozoy dövründə təxminən 180 milyon il mövcud olmuş qədim su sürünənləri olub. Notozavrlar isə 251-200 milyon il əvvəl dinozavrların ilk dövrü olan Trias dövründə Yerdə yaşamış sauropterygian növüdür.

“Current Biology” jurnalında dərc edilən araşdırmaya görə, onların erkən təkamülü yalnız Şimal yarımkürəsində tapılan fosillərdən məlumdur.

Muzeyin paleontoloqu Benjamin Kirin sözlərinə görə, bu heyvanların fosilləri tez-tez Avropada, eləcə də Çinin cənub-qərbində və Yaxın Şərqdə tapılıb. Bəzi fraqmentlər isə ABŞ və Britaniya Kolumbiyasında Vayominqdə aşkar edilib.

Alim vurğulayıb ki, digər tərəfi qütbdən qütbə qədər uzanan Panthalassa adlı nəhəng okeanla əhatə olunduğundan bu heyvanların Yerin bir tərəfindən digər tərəfə necə keçdiyi böyük sualdır. Universitetdən verilən məlumata görə, 1978-ci ildə Yeni Zelandiyada Mount Harper dağının ətəyində Balmakaan dəryası boyunca tək notozavr fəqərəsi tapılıb.

Yalnız beynəlxalq paleontoloqlar qrupu fəqərələri və ətrafdakı qayaların fosillərini tədqiq etdikdən sonra bunun Cənub yarımkürəsində sauropterygiaların fosil qeydlərini 40 milyon ildən çox geriyə apardığını aşkar ediblər.

Tədqiqatçılar bildiriblər ki, fosil erkən qloballaşmanın eyni zamanda bu sürünənlərin okean yırtıcıları kimi böyüdüyünü və mürəkkəb dəniz ekosistemlərinin formalaşdığını göstərən ilk sübutdur. Tədqiqat göstərir ki, bu qədim dəniz sürünənləri Yerin qütblərini dövrə vuraraq, qitə boyu üzərək, fasiləsiz sahil magistralını əmələ gətiriblər.

Cəmilə