Marsda həşəratlar haqqında heç nə məlum deyil, lakin orbitdə olan kosmik gəmi tərəfindən çəkilmiş yeni fotoşəkillər planetin tozlu səthində çoxlu "hörümçəklərin" fırlandığını göstərib.

Publika.az "Science Alert"ə istinadla xəbər verir ki, bunlar təbii ki, real canlı araknidlər deyil, Marsın səthində sırf qeyri-bioloji proseslər nəticəsində yaranan tünd milşəkilli obyektlərdir. Onlara hörümçəklər deyilirdi, çünki onlar tam olaraq hörümçəklərə bənzəyirlər: mərkəzi qaranlıq nöqtə yanlara doğru ayrılan nazik zolaqlarla əhatə olunub.

Onlar qırmızı planetdə mövsümi dəyişikliklər - həddindən artıq soyuq, ardınca yaz istiləşməsi nəticəsində əmələ gəlir. Marsın fəsilləri olsa da, Yerə bənzər ox meyli sayəsində bu fəsillər bizim planetimizdə yaşadığımız fəsillərdən çox fərqlidir. Qışda temperatur mənfi 123 dərəcə Selsidən (mənfi 190 Fahrenheit) aşağı düşür və demək olar ki, hər şey donur.

Buraya yer üzündə quru buz kimi tanınan maddənin səth yataqlarını əmələ gətirən karbon qazı daxildir. Soyuq qış yaza çevrildikcə havanın temperaturu yüksəlir, lakin adi buz daha isti atmosferdə əridiyi halda, quru buz ərimir. Bunun əvəzinə birbaşa qaza sublimasiya edir.

Bu, yatağın dibindəki buzla baş verdikdə, təzyiq mini partlayış baş verənə qədər artır və Marsın səthi qaynar su kimi qaynayır. Buzda çatlar əmələ gəlir və səthin altından gələn tünd tozlu material nəhəng geyzerlərdə qaçan qazla birlikdə daşınır və dağılır, eni bir kilometrə qədər olan tünd ləkələr əmələ gətirir.

Avropa Kosmik Agentliyinin (ECA) Mars Ekspress orbitində Yüksək Rezolyutsiyalı Stereo Kamera (HRSC) tərəfindən çəkilmiş görüntülərdə yalnız çillərə bənzəyən tünd ləkələr görünür.

Bununla belə, "ExoMars Trace Gas Orbiter"in göyərtəsindəki Rəng və Stereo Səthi Şəkil Sistemi (CaSSIS) cihazı daha geniş dalğa uzunluqlarını görə bilir və buzun səthindən bir qədər aşağıya doğru uzanan torşəkilli budaqları göstərir.

Hüseyn İbaqdlı